2
1

2
1


2
ÇOCUK PSİKOLOJİSİ SORUNLARI
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1


2
1

2
GENÇLİK PSİKOLOJİSİ SORUNLARI
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1


2
1

2

BEYOĞLU BELEDİYESİ İLE BİRLİKTE GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ MUTLU AİLELER MUTLU ÇOCUKLAR SEMİNERLERİMİZİ TAMAMLADIK.
1

2
1

 

.: Kitap :. 

Disleksi ve Diğer Öğrenme Zorlukları

1.4. Aileler Çocuklaına Nasıl Yardım Edebilir

Genel Prensipler

Bu bölüm size öğrenme zorluğu olan çocuklara yardım etmek için genel bir rehber olacaktır. Öğrenmenin belirli alanlarında yardım edebilmek için gereken tavsiyeler önümüzdeki kısımda verilecektir. Çocukları öğrenme zorluğu çeken aileler onu nasıl eğitecekleri ve kendine saygısını nasıl sağlayacakları konusunda bilgiye ihtiyaç duyarlar. Buna ek olarak, kendi ve diğer çocuklarının duygularıyla nasıl başa çıkacakları konusunda yardıma ihtiyaçları vardır. Haydi, önce ailelerin kaygıları kısmına bakalım.

Ailelerin Kaygıları

Çocuklarında öğrenme zorluğu olan aileler genellikle onlarla ilgili endişe beslerler. Çocuklarının okulda akademik ve sosyal becerilerle başa çıkıp çıkamayacağı konusunda endişelenirler. Alay edildiği (sataşıldığı) ve yetersiz olduğu hissettirildiği zaman yapacakları konusunda endişelenirler. Okuldan geldiği zaman çocuğun duyguları konusunda hassas olurlar, onun hayal kırıklığı yüzünden kederlenirler ve kaygıları konusunda endişelenirler. Bir şekilde yanlış bir düşünceye kapılıp kendilerini çocuklarının problemlerinde suçlu hissederler. Çoğu zaman kendilerini kızgın da hissederler. Çocuklarının problemlerini anlamayan öğretmene ve çocuklarının zorluklarını açıklamayan doktorlara kızarlar.
Çocuklarının konumu hakkında yürütülen çok sayıda fikir ve insanların ortaya attıkları çeşitli tedaviler yüzünden kafaları karışır. Çoğu zaman çocuk için yeterli adımı yapıyorlar mı yoksa başka şeylerde yapılabilir mi diye düşünmekten kendilerini alamazlar. Daha başka birçok şey hissedebilirler. Çocuklarının problemleri yüzünden şaşırabilirler, başkalarının duygusuzca tanımlamaları yüzünden kırılabilirler ve çocuklarının bu problemlerin üstesinden gelmesi için ne tür bir eğitim vermeleri gerektiği konusunda kaygılar taşıyabilirler.
Bu duygularla başa çıkabilmenin, doğru bir yolu yoktur, tek başına bir reçete bütün ailelerde bir işe yaramaz. Çoğu aile zamanla bunların üstesinden geliyor ve zamanla bazı şeyler kolaylaşıyor. Çoğu duygularını paylaşabilecekleri ve onları kendini onların yerine koyabilen, hemen yargıya varmadan ve hemen tavsiye vermeden dinleyebilecek bir arkadaşlarının eşlerinin veya profesyonelin bulunmasının kendilerine yardımcı olacağını düşünürler. Bazı ailelerde bu desteği benzer zorluklar çeken çocukların aileleriyle görüşerek bulurlar. Belirli öğrenme zorluğu çeken çocukların ailelerinden oluşan destek gruplarına girme imkânı bulabilirisiniz.
Zaman içinde adımlar atmak yararlıdır. Kendinize kısa süreli gerçekçi hedefler hazırlayın ve bunlara konsantre olun. Çok ileriyi düşünmekten kaçınmaya çalışın. Bunları yaptığınızda, çocuğunuz, siz ve size uygun fırsatlar önceden kestiremeyeceğiniz kadar değişecektir.
Aktif kalmak ise her şeyin üstesinden gelmenin başka bir yoludur. Size dayanma gücü vermeyecek, ne yaptığınızı bilmeden yaptığınız, meşgul edici şeyler değil fakat zamanınızı dolduracak, sizi başka yönlere çekecek yapıcı ve olumlu şeyler yapın.
Aileler aynı zamanda diğer insanların kalp kırıcı sözleriyle başa çıkmak için bir takım stratejiler geliştirmeye ihtiyaç duyarlar. Bu konuda düşünmek kendinizi hazırlıksız hissetmeniz konusunda yardımcı olur. İlk olarak kendinize bir örnek yaratın. Eğer birisi uygun olmayan bir laf söylediyse, siz bu söylediklerini daha uygun bir biçimde tekrar edebilirsiniz. Bazı aileler kendilerine içlerinden "Bu adam ne söylediğini bilmiyor" gibi bazı laflar söyleyerek yardımcı olurlar. Eğer zor fakat atlatılmayacak bir durumla karşılaşacağınızı biliyorsanız, bu durumda olay cereyan etmeden önce bunun provasını yapmanız size yararlı olur. Bunu kendi başınıza veya size çok yakın biriyle yapabilirsiniz. Büyük bir ihtimalle prova yapmadan ortaya çıkan durumlarda söylenecek daha uygun cevap serileri arayacaksınız. Bazen bu tip cevaplar daha sonra ortaya çıkan benzer durumlarda yararlı olur. Çevrenizdekilere çocuğunuzla ilgili bilgi vermek de faydalıdır, böylece onlar da çocuğunuzu anlayabilirler. Sizi anlamayan arkadaşlarınız için bunun gibi bir kitap edinmek de onların çocuğun konumunu anlamalarına yardımcı olabilir.

Kardeşlerin İhtiyaçları

Ailelerin diğer çocuklarının karşılaşabilecekleri bir takım özel baskıların bilincine varmaları gerekir. Belirli öğrenme zorluklarının doğasını anlamaları ve diğer çocukların davranışları ve tutumlarıyla başa çıkabilmeleri gerekir.
Kardeşlerinde öğrenme zorluğu olan çocuklar onun öğrenmede zorluk çekerken, yaramaz olduğu veya tembel olduğu için zorluk çekmediğini anlamalıdırlar. Aileleri kız veya erkek kardeşleriyle daha çok ilgilenmek zorunda kaldıklarında kendilerini dışlanmış hissetmemelidirler. Eğer bu çocukla kardeşi yüzünden alay ederlerse, onun ne kadar kırılacağını kabul etmeliyiz. Onun kızgınlığını ve gücenmişliğini söylemesine izin vermeli ve ona iyimserce cevaplar vermelisiniz. Genellikle bir çocuk için yaşıtlarından kötü laflar işitmeyi kabul etmek çok zordur. Çocuğunuzun kendisinin dışında başkalarını rahatsız eden ve onlara hakaret eden bir manyetik güç alanı olduğunu düşünmesi çocuğunuza yardımcı olacaktır. Uzay hakkındaki video filmleri seyrederken bu yaştaki çocuklarda bu fikir genellikle ilgi çekicidir. Çocuğun öğretmeninden yardım istemek de faydalı olabilir. Bazen öğretmen farklı olmak veya zorlukları olmak gibi diğer çocukların tutumlarını değiştirecek tartışmalar başlatabilir.

Çocuğun Kendine Saygısını Kazandırmak

Çocuklar erken yaştan itibaren kendilerini yaşıtlarıyla kıyaslamaya başlarlar. Öğrenme zorluğu olan çocuklar diğer çocuklarda olmayan güçlükler yaşadıklarını fark ederler. Çoğu çektikleri zorluklara rağmen kendilerine saygılarını korumak için başarılı savunma mekanizmaları yaratırlar, fakat bazıları bunlarla başa çıkmak için normal hayata adapte edilemeyecek mekanizmalar geliştirirler. Aileler çocuklarının kendilerine saygılarını oluşturmakta onlara yardımcı olabilirler. Kendine saygı belirli öğrenme zorlukları çeken çocuklarda hayati derecede önem taşır çünkü bu onların bir başarı çemberine girmelerini sağlar. Eğer becerileri olduğuna inanıyorlarsa, daha çok çalışacaklardır. Eğer daha çok çalışırlarsa daha başarılı olurlar ve kendi değerleriyle ilgili duyguları da çoğalır, gelişir. Buna karşılık kendine saygı duymaması onu kısır döngü bir başarısızlığın içine iter. Çocuklar başarısızlıktan kaçırmak için meydan okumalardan sakınırlar. Bu durum çocuğun yetersizliği konusundaki duygularını destekler. Aileler çocuklarını başarı çemberine girebilmeleri için teşvik etmelidirler.
Kendine saygının gelişmesi çocuğun geleceği açısından çok önemlidir. Eğer çocuğun kendine saygısı gelişmemişse olgunluk çağında akademik becerilerinden çok şey kaybeder. Eğer kendine saygısı tam ise sınırlı akademik becerilere rağmen hayatla gayet iyi başa çıkabilirler. Siz aileler öğrenme zorluğu olan çocukların kendilerine saygı duymalarını nasıl sağlarsınız? İlk olarak çocuğunuzun zayıflıklarını kabul etmelisiniz. Onun becerilerine bağlı kalmadan onu sevmenizi ister aynı zamanda onun duygularını kritik etmeden kabul etmelisiniz. Pozitif taraflarını ortaya çıkartmaya çalışın ve onları nasıl değerlendirdiğinizi ona gösterin. Gösterdiği efor için takdir edilmeye ihtiyacı vardır. İyi söyledin yada aferin oğlum demeyin sadece bu zor kelimeyi çok güzel söyledin yada bu harika bir okumaydı deyin. Onu ne için tebrik ettiğinizi açıkça belirtin. Çocuklar ailelerinden gördükleri gibi kendilerine saygı duymayı öğrenirler. İşte bu yüzden ailelerinde kendilerine saygısı tam olan insanlar olan çocuklarda kendine saygı tam olur. Kendinize inancınız olmalıdır. Çocuğunuzun kendi kendinizi yaptığınız işlerden dolayı tebrik edişinizi duymasını sağlayın. (mesela bu keki ne kadar güzel yaptım yada bu işi harika hallettim gibi) çocuğunuzu kendine gerçekçi hedefler yaratması ve başarıyı tatması için teşvik edin. En önemlisi kendi başarılarını değerlendirmesine yardım edin ki kendisini eleştirir duruma gelmesin. Herhangi bir aktiviteye başlarken başarı sağlayabileceği hedefler yaratmak önemlidir. Eğer çocuğunuz kendisi için çok zor olan bir işe kalkışıyorsa, ona Kendisine daha kolay gelebilecek bir işi yapması için nazikçe ve iyimser bir şekilde yardımcı olun. Çocuğunuza kendisini tebrik etmeyi de öğretin. Eğer bir işte başarılı olursa ona "sence nasıl yaptın?" yada "bu kelimeleri söylerken sence nasıldın?" gibi sorular sorun. Ona başkalarını da tebrik etmeyi öğretin. (Mesela babanın salatasını nasıl buldun? gibi). Çocuğunuzun sizinle geçirip, sevgi görebileceği özel zamanlara ihtiyacı vardır. Özel zaman demekle evin dışında yapacağınız aktivitelerden bahsetmiyoruz. Bu çocuğunuzun kendine saygı duymasını sağlamak için ona ayırıp bütün dikkatinizi ona yönelteceğiniz bir zaman demektir. Önemli olan bu zamanın çocuğunuz için eğlenceli geçmesi ve sizin bütün dikkatinizi üzerine çekebilmesidir.
Çocuklar aynı zamanda bir şeylere ait olduklarını da hissetmek ihtiyacındadırlar. Çocuğunuzu bir izci grubuna yada başka herhangi bir hobi grubuna katmak da iyi bir fikir olabilir. Onu okuluyla, komşularıyla ve dinsel gelenekleriyle gurur duymaya teşvik edin. Çocuklar hayatlarında yer alan bazı seçenekleri yaratma gücüne sahip olduklarını hissetmek isterler. Her mümkün olduğu anda onun giyeceği elbiselerini, bazı işleri yapma sırasını ve kütüphaneden seçeceği kitapları kendi seçimine bırakın. Seçtiklerini beğenin ve onu kendine yeterliliğinden dolayı tebrik edin. Çocuğunuzun kendine saygısını geliştirmek için başka bir yol da deneyimlerini zenginleştirmektir. Onu gezintilere götürün, ona bahçe bakımı gibi yeni şeyler öğretin yada içinde kendi resimleri bulunan bir foto albümü hazırlayın. Bütün bunlar çocuğun kendisinin bazı şeylere layık olduğunu düşünmesine yardımcı olur.
Onun kendine güvenmesi için ona bir takım şanslar verin. Ona kendisine bir şeyler satın almayı, telefonla cevap vermeyi ve ev işlerinde bazı sorumluluklar almayı öğretin. Aileler kendisine saygısı düşük olan çocuğun bu duygularla başa çıkabilmek için bir takım savunma mekanizmaları geliştireceğini bilmelidirler. Eğer yanlış biçimde ele alınırsa çocuğun kendine saygısı daha da azalır. Bu savunma mekanizmaları hırçın tavırlar, kendini geri çekme ve sık görülen çekip gitme olaylarıdır. Bunların ve diğer savunma mekanizmalarının tartışmaları 12. bölümde yapılacaktır.

Çocuğunuza Çektiği Öğrenme Zorluğunu Anlatmak

Çocuğunuza erkenden çektiği öğrenme zorluğu ile ilgili bilgi vermek yararlıdır. Kafası karışana ve rahatsız olana kadar beklemeyin. Ona her insanın farklı konularda yetenekli olduğunu anlatın. Ona hangi konularda daha iyi olduğunu ve sahip olduğu özel becerileri anlatın. Onun zorluk çektiği konuları da anlatın. Sonra ona çok çalışmasına rağmen bazı şeylerin onun için zor olduğunu söyleyin. Bunun onun için çok zor bir durum olduğunu anlatın ama bu arada düzelmekte olan bazı zorlukları olduğunu da hatırlatın. Ona Thomas Alva Edison, Sir Winston Churchill ve Paul Elvström gibi okulda çektikleri zorluklara rağmen çok iyi yerlere gelmiş kişiler hakkında hikâyeler de anlatabilirsiniz. Bu gibi insanlarla ilgili bilgileri ve biyografileri çocuk kütüphanesinden edinebilirsiniz. Bu tip çocukların, öğrenme zorlukları çektiklerini öğrendiklerinde bunu her şeyi bırakmanın, terk etmenin bir sebebi olarak kullanacakları gibi bir fikir taşıyabilirsiniz. Bu fikri kafanızdan söküp atmak için ona zorluklar ve tembellik arasındaki çizgiyi çok iyi ve açık bir şekilde çizin ve açıklayın. Sadece iyi sonuçlar için değil bir iş için efor harcadığında da onu tebrik etmeniz faydalı olacaktır.

Aileler Öğretmen Gibidir

Aileler çocukların öğrenmesine yardımcı olmak konusunda büyük rol oynarlar. Genellikle direkt bir yolla değil, farkında olmadan bir şeyler öğretirler. Öğrenme zorluğu çeken bir çocuk da ailenin öğretmen rolü oynaması daha da önem kazanır. Aile dışında hiçbir öğretmen onunla sizin kadar teke tek beraber kalamaz. Başka hiçbir öğretmenin çocuğun değişik durumlarda ne öğrendiğini gösterebilecek şansı yoktur. Zaten bir çocuğun ailesi ile olan ilişkisi başka her öğretmenden daha fazladır ve bu yüzden aileler çocuklarını dikkatle eğitmeyi öğrenmelidirler. Çoğu aile çocuğunu eğitmekte çok iyidir ve bu çocuk için olumlu ve yapıcı bir deneyimdir. Bu aileler iyi bir öğretmen olmayı kafalarına koymalı ve bunun için hazırlanmalıdırlar. Çocuğunuzu eğitmeden önce öğretmeniyle ilişkiye geçmemelisiniz. Onun okulda öğrettiklerini sizin evde öğretip öğretmediğinizi böylece ortaya çıkarmış olursunuz. İyi bir öğretmen size yardımcı olmaktan ve nasıl öğreteceğinizi anlatmaktan memnun olacaktır. Sınıftaki her çocuğa yeterli derecede kişisel ilgi veremeyecektir çünkü yeterli zamanı yoktur. Çocuğunuzu eğitmeye başladığınızda buna ara vermeyin. Günlük kısa dersler arada sırada yapılan uzun derslerden çok daha yararlıdır. Belirli bir zamana az bir iş şeklinde ayarlayın. İkinizin de sakin olduğunuz bir zamanı seçin. Rahatsız edilmeyeceğiniz sessiz bir yere ihtiyacınız olacaktır. Diğer çocuklarınızın bu arada başka bir yerde olmaları önemli olabilir. Başka bir şey yaparken onu eğitmeye çalışmayın (Mesela televizyon açıkken ya da diğer kardeşler ortalıktayken). Dersleri eğlenceli ve çeşitli yapmaya çalışın önceki dersin tekrarıyla başlayın, ona bu derste hangi başarıyı sağlamayı istediğinizi ve bunun neden önemli olduğunu anlatın. Yavaş ve sabırlı çalışın. Bazen size çocuğunuz ile aranızda bir duvar varmış gibi gelebilir yada bir önceki gün bildiklerini unutabilir. Bunu sinenize çekin. Çocuğun düşük bir oranda ilerleme göstermesi çok normaldir. Uzun süre düşük ilerlemenin ardından gelen ani fışkırmalar gösterir. Bu yavaş ilerlemelerle çocuk genellikle bir sonraki basamağa geçmeden önce öğrendiklerini iyice güçlendirir. Her zaman teşvik edici olun, eleştirici olmayın. "Çabuk ol", "Bak ne yaptın", "Dikkatsiz olma" ve "Bu kelimeyi daha önce gördün" gibi cümlelerden kaçının. Bunun yerine "o"kumada gerçekten ilerliyorsun" ve "Bunun için gerçekten çok çalıştın" gibi cümleler kullanın. Onu tebrik ettiğinizde ne için tebrik ettiğiniz mutlaka belirtin. Sadece başarıyı değil harcanan gücü de tebrik edin. İyi çalışmayı ödüllendirmek için birçok yöntem vardır. Ödüllendirmenin en kolay yöntemlerinden biri çocuk bir şey yaptığında büyük bir heyecanla onu tebrik edip "Çok iyi heceledin" gibi sözler söylemektir. Basit sözle yapılan tebrikler her zaman uygulanmalıdır ve ailenin tahmin edemeyeceği kadar yararlıdır. Bu tür bir ödüllendirme genellikle yeterli olur fakat bazı çocuklarda elle tutulur bir ödüllendirme sistemi uygulanması gerekebilir. Bu bazen bir kartın üzerine çizili bir yıldız veya üzerinde gülen bir yüz olan bir pul olabilir. Daha sorunlu çocuklarda belirli sayıda her biri biraz daha büyük hediyeler kazandıran jetonlar uygulanabilir. Ödülü çok pahalı yapmak gibi bir tuzağa düşmeyin. Büyük ödülleri kazanmayı çok basit yapmayın, çocuğu teşvik etmek için daha küçük ödüllerin kazanılmasını daha kolay yapın. Ödüllendirme sistemi çocuğa anlatılmadan önce çok iyi planlanmalıdır. Çocuğunuzu eğitmek için ayırdığınız zamanın sonunu onun iyi yapabildiği ve sevdiği bir aktiviteye bağlayın. Dersin sonunda "Çok eğlenceliydi, seninle yarın da böyle şeyler yapmayı istiyorum" gibi bir şeyler söylemeyi unutmayın.
Ders bittiğinde öğretmen rolü oynamayı bırakmaya çalışın. Siz öğretmenden çok daha fazla bir şeysiniz, siz onun ailesisiniz. Eğer ilişkinizi yapmacıklıktan uzak tutmazsanız çocuğunuzun bir takım davranışlarını tedavi etmeniz mümkün olmaz. Yapılanmamış davranışlar için fırsatlar olmalıdır. Eğitimin çocuğun davranışları üzerine konsantre edilmiş olması gerekir. Çoğu çocuk erken yaştan itibaren zorluklarının farkına varır. Hepimiz gibi iyi olduğu konularda bir şeyler yapma eğilimi gösterir. Çocuğa zor bulduğu konular gibi iyi olduğu konularda da bir şeyler yapması için fırsatlar tanıyın. Bu kendine güveni açısından çok önemlidir. Bazı ailelerin çocuklarını eğitmek için zamanı veya becerisi yoktur. Bu durumda çocuğunuza okuldan sonra yardım edecek bir öğretmen bulmak en iyisidir. Önemli olan bu işi iyi yapabilecek yapıda ve beceride birini bulmaktır. Destek organizasyonlarında böyle öğretmenlerin bir listesi vardır.

Okulda Birlikte Çalışmak

Kendinizi, öğretmenleri ve çocuğunuzla ilgilenen diğer profesyonelleri (konuşma terapisti gibi) bir takım olarak kabul edin. Takımın her üyesi çocuğunuzun eğitiminin iyi verilmesinde bir rol oynar. Sizin ve diğer takım üyelerinin düzenli bir ilişkide bulunması yararlıdır. Bazı okullarda her çocuğun her yıl hangi öğretmenle çalıştığına dair listeler vardır. Buna güvenmeyin ve her sene başında yeni öğretmenle görüşmek için bir randevu ayarlayın. Görüşmede öğretmene çocuğunuzun zorluklarını anlatın ve ona daha önce yapılmış incelemelerin birer kopyasını verin. Yıl boyunca öğretmenle sıkı ilişkide olun ve çocuğunuzun ne kadar geliştiğini öğrenin. Çocuğunuzun ödev defterini haberleşme kitabı biçiminde kullanıp bilgi alışverişinde bulunmanız iyi bir fikir olabilir. Sizi endişeye düşüren bir şey varsa öğretmenle özel bir görüşme yapmaktan çekinmeyin. Bunu ne kadar erken yapabilirseniz o zaman yapın. Bazı yerlerde öğrenme zorluğu olan çocuklar için okulda özel dersler verdirmek mümkündür. Bu dersler sınıfta veya bir etüt odasında verilebilir. Çocuk kişisel yardıma ihtiyaç duyabilir yada benzer zorluklar çeken küçük bir grubun üyesi olabilir. Eğer bunun yararlı olabileceğini düşünüyorsanız öğretmenle birlikte böyle bir uygulamanın olup olmadığını araştırın. Bazı okullarda aileler sınıfa gelip çocuğa okumasında veya diğer zorluklarında yardım edebilirler.

Gruplardan Yardım Almak

Şu anda çocukları öğrenme zorluğu çeken ailelerden oluşan birkaç destek grubu var. Bu tip gruplar aktivitelerinde farklılıklar gösterir. Genellikle bir gazete çıkartırlar, bir kütüphane açarlar ve aileleri ilgilendiren kitaplar satarlar. Bazılarının ailelerin deneyimlerini anlattıkları buluşmaları vardır. Aynı zamanda öğrenme zorluğu olan çocukların daha fazla yasal hakka sahip olmaları için mecliste uğraş gösterirler. Genellikle yıllık bir üyelik aidatları vardır.

kitap indeksi












 
Ekim 2018
  Pzt     Sal     Çrş     Prş     Cum     Cts     Pzr  
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
15.10.2018 tarihinde etkinlik yok.


YETİŞKİN PSİKOLOJİSİ SORUNLARI





































İŞ YAŞAMI PSİKOLOJİSİ SORUNLARI








CİNSELLİK




















 
 

Sitedeki tüm yazılar Uzman Psikolog Alanur Özalp'e aittir. Tüm hakları saklıdır. İzin almadan kullanılamaz.