2
1

2
1


2
ÇOCUK PSİKOLOJİSİ SORUNLARI
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1


2
1

2
GENÇLİK PSİKOLOJİSİ SORUNLARI
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1


2
1

2

BEYOĞLU BELEDİYESİ İLE BİRLİKTE GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ MUTLU AİLELER MUTLU ÇOCUKLAR SEMİNERLERİMİZİ TAMAMLADIK.
1

2
1

 

.: Kitap :. 

Disleksi ve Diğer Öğrenme Zorlukları

2.6. Dikkat (Hiperaktivite) ve Düzenleme Organizasyonu
Metin annesinin üçüncü çocuğu . annesi onu diğer ikisinden tamamıyla farklı olarak tanımlıyor. Bebekken çok az uyur ve sürekli ağlarmış. Yürümek üzereyken, aynen bir motor üzerindeymiş gibi gidermiş. Şu anda 9 yaşında, öğretmeni onu düzensiz, karışık ve kıpır kıpır olarak tanımlıyor. Annesi evde hareket etmeden biraz bile oturamadığını söylüyor. En sevdiği TV programı yada yemek için bile oturmuyor. Hala o kadar düzensiz ki annesi onu sabahları giydirmese, okula zamanında yetişemeyecek. Metin'i okul psikoloğu test etti. Yapılan test Metin'in düşünmeden cevap verme eğilimi ve dikkatinin dağılması yüzünden çok zor oldu. Psikolog zekasının normal olduğunu fakat okumasının, hecelemesinin ve aritmetiğinin ortalama sapmanın altında olduğunu buldu. Metin hareketliliği yüzünden bir çocuk doktoru tarafından incelendi fakat bir neden bulunamadı. Bu bölüm öğrenmenin iki ayrı alanını inceler: dikkat ve düzenleme organizasyonu. Her iki alanda da zorluklar tek başına olabildiği gibi, belirli öğrenme zorluklarının diğer formlarıyla da birlikte bulunabilir. Dikkat Zorluğu ve Hiperaktivite Dikkatini başka tarafa çekmek için yapılanları dikkate almama ve bir aktivite üzerine odaklanma becerisi çocukların büyüdükçe azar azar geliştirdiği bir beceridir. Emekleyen ve ilkokula yeni başlayan çocuklarda dikkatin başka taraflara çekilmesi normaldir fakat seçmeli dikkat çocuk okula başladıktan sonra artar. Bazı çocuklar dikkati öğrenmekte önemli zorluklar çekerler. Sonuç olarak kolayca dikkatleri dağılabilir ve ödevlerle fazla uğraşmazlar. Eğer bu önemli bir problemse dikkat noksanlığı olarak tanımlanabilir. Böyle çocuklar huzursuz ve aşırı hareketli olabilirler. Hiperaktivite teriminin oluşmasına neden olan bu huzursuzluktur. (hiper yunanca "üzerinde " demektir). Hiper aktivite çok yönlü bir terimdir. Birincisi çocukta aktivitenin yüksek olması için birçok sebep vardır, sinirlilik,can sıkıntısı, düşük kendine saygı ve düzensiz yada akıl karıştırıcı bir çevre gibi. Problemi çocuğa yüklemekte doğru olmayabilir. İkincisi aktivitenin hangi derecesinin aşırı olarak kabul edilmesi konusunda zorluklar çekilir. Bu konuda fikirler değişiktir. Kuzey Amerika'da sadece bir durumda gösterilen dikkat bozukluklarını bir derece olarak kullanma eğilimi vardır. Diğer yandan İngiltere'de birçok durumda tespit edilen aşırı hareketlilik kullanılır. Bu demektir ki Kuzey Amerika'da çocukların %10' u hiperaktiftir, fakat bu oran İngiltere'de %2'dir. Günümüzde bu düzensizliğin çözülmesinin bir yolu yoktur. Bu kitapta, ben İngiltere standartlarını kullanacağım ve hiperaktivite teşhisinin dikkatle yapılmasını savunuyorum. Aslında bir çocuğun dikkatsiz , düşünmeden karar veren yada aşırı hareketli olup olmadığını inceleyecek geçerli bir test yoktur. Bu durumda, çoğu diğerlerinde olduğu gibi, klinik kriterlere dayanarak konuşuyoruz. Hiperaktivite teşhisi, çocuk hakkında dikkatle bilgi toplandıktan ve çocuk deneyimli bir doktor veya psikolog tarafından incelendikten sonra konmalıdır. Bu inceleme dönem dönem yapılmalıdır. Çocuğun okuldaki davranışları hakkında öğretmeninin fikirlerini almakta çocuğun incelenmesine yararlı olabilir. Duygusal ve çevresel stresler, ve bütün diğer olası sebepler aranıp, çıkartıldıktan sonra ancak hiper aktivite teşhisi konulabilir. Bu şekilde teşhis edilirse, hiperaktivite, belirli öğrenme zorluklarının diğer çeşitleri gibi erkeklerde yaklaşık beş kez daha fazla görülür. Genellikle ailenin diğer üyelerinde de benzer bir olay görülür. Tek başına olabilir fakat öğrenme zorluklarının diğer çeşitleriyle birlikte bulunur. Böyle çocukların en büyük kanıtı ödevlerle çok fazla uğraşmamalarıdır. Genellikle başladıkları bir şeyi bitiremezler. Kolayca dikkatleri dağılır, dinlemiyor gibi görünürler ve okul ödevlerine ve diğer dikkat gerektiren görevlere konsantre olamazlar. Sevdikleri bir oyunu bile bitirene kadar oynayamazlar. Düşünmeden karar verme olayını kontrol etmede güçlük çekerler. Düşünmeden hareket edebilirler, sınıfta bağırabilirler ve grup aktivitelerinde sıranın kendilerine gelmesini bekleyemezler. Bu gibi çocukların diğer bir kanıtı da huzursuzluklarıdır. Aşırı biçimde kıpırdanıp durabilirler, az uyurlar ve bütün gün hiç durmadan hareket ederler. Aileler Ne Yapabilir Hiperaktif çocuklarla yaşamak çok tüketicidir. Çocuğunuzun davranışlarının, sizin veya onun hatası olmadığını ve onun beklentileri gerçekleştirmede güçlükler çektiğini unutmayın. Çocuğunuz için hedefler belirlemeniz önemlidir. Örneğin, ilk olarak sofrada sadece beş dakika kalkmadan oturmasını bekleyin, daha sonra beklentilerini azar azar arttırın. Hedefler başarıldığında onu bol bol tebrik edin. Aktif oyunlarla ona ekstra enerjisini harcayacak bir olanak sağlayın. Bir trambolin uygun olabilir. Yüzmekte, yüklenilen fazla enerjiden kurtulmanın iyi bir yoludur. Yağmur yağsa da dışarı çıkmasına izin verin. Yağmur ona bir şey yapmayacaktır fakat uzun sürelerle evde kalması, herkes için tüketici olacaktır. Eğer mümkünse kısıtlayıcı, kafa karıştırıcı ve özendirici olmayan yerlere çocuğunuz bundan etkileniyorsa götürmeyin. Çocuğunuza bir şey anlatırken, dikkatinin sizde olduğundan emin olun. Ona yavaşça dokunmak ve size bakmasını sağlamak önemli olabilir. Konuşurken yavaş yavaş konuşun ve her cümleden sonra susun. Davranış İdaresi Öğütleri Çocuklarında Hiperaktivite olan aileler genellikle çocuklarına yardım etmek için profesyonel öğütlerden yararlanırlar. Teşhisi koyan doktor size bu öğütleri verecektir yada öğüt verebilecek birisini önerecektir. Bir profesyonel size davranışı idare etmek, istenilen davranışları desteklemek, istenmeyen davranışları engellemek konularında yardımcı olacaktır. Diyetler Dr. Ben Feingold'un hazırladığı diyet medya ve aile gruplarından kabul görmüştür. Yapay renklendirme öğeleri içeren ve doğal olarak fazla hareket sağlayan yiyecekler ve meyvelerin alınmamasını kapsar. Çoğu kontrol edilen incelemede başarı sağlanmış ve diyetin, aşırı hareketlilikte, düşünmeden karar vermede, ödev ilgisizliğinde ve dikkat dağılmasında çocukların küçük bir oranında biraz durulma sağladığı görülmüştür. Diyeti katı bir şekilde uygulamak zordur fakat eğer uygulanırsa C vitamini uygun miktarda alınır. Çoğu aile diyetin yardımcı olduğunu savunurken, birkaçı da hiçbir işe yaramadığını savundu. Eğer çocuğunuzda başarı sağlayacağına inanıyorsanız diyet uygulamamanız için hiçbir sebep yok. İlaçlar Tartışmanın bu bölümü de hiperaktivite tedavisinde ilaç kullanmak konusundadır. 1937'de hiperaktivitesi olan çocuklarda kullanılan teşvik edici bir ilaçtan söz edildi, bu ilaç bazı çocukları yavaşlatıyordu. O zamana kadar, hiperaktivite teşhisi koymak için birtakım teşvik edici ilaçlar kullanılıyordu. Şu anda hiç şüphe yok ki çocukların %70'i bu ilaçlara ilgi gösteriyor, fakat belirli zamanlarda kullanılmamasının çok önemli etkisi var. İlaçlar davranışlara (daha iyi dikkat ve daha az karışık davranış) etki eder. Okul başarısında bir gelişme gözlenmez. Tersine davranış idaresi teknikleri akademik başarıyla birlikte yürür. Bu teşvik edici ilaçlar potansiyel olarak alışkanlık yaparlar ve iştahı azaltabilirler, büyümeyi engelleyebilirler ve ruh haline etki edebilirler. Davranışların idare edilebilirler ve hiperaktivitenin az olduğu, davranış idaresi tekniklerine gerek olmayan çocuklarda bu ilaçlar başarılı olabilir. Bu durumda ilaçla birlikte davranış değişiklikleri teknikleri de uygulanmalıdır. Hiperaktivitesi olan her çocuk ilaca cevap vermez. İlaçların etkili olup olmadığını incelemenin en iyi yolu, öğretmenin çocuğun performansını gözlemlemesidir. Öğretmen bunu çocuğun ne zaman ilaç alıp almadığını bilmeden yapmalıdır. Dört haftalık bir dönem sonunda, ilaç, sadece doktor ve ailenin bildiği bir programa göre verilmiş olur. Bu süre boyunca öğretmen çocuğun hareketlerini günlük olarak kaydeder. (Öğretmen 1973'te C. Keith Conners tarafından hazırlanan skala gibi bir skala kullanılabilir.) Bu dönemin sonunda, öğretmen ve aile onun yazdıklarıyla, ilacın veriliş düzenini karşılaştırırlar. Çocuğun hareketleri ilaç kullandığı günlerde önemli gelişmeler göstermiş olmalıdır. Doktorun yapacağı yeterli bir açıklamadan sonra her öğretmen böyle bir incelemede yer almak ister. Bir çocuğu ilacı almadan önce ve sonra ihtiyacı olup olmadığını anlamak için test etmek sorgulanabilir bir alternatiftir. Kısa bir dönemde çocuğun performansını etkileyebilecek birçok faktör bulunabilir. İlaç verme kararı kısa dönem değişiklikleri taban alınarak verilmemelidir. İlaç genellikle hafta sonları ve tatillerde değil, okul günlerinde verilir. Tedavi bir çocuk doktorunun kontrolü altında sürdürülmelidir ve ihtiyaç kalmayınca hemen kesilmelidir. İlaç daima aile tarafından verilmelidir, çocuğun kontrolüne bırakılmamalıdır. Düzenleme Organizasyonu Öğretmenin diğer bir alanı da düzenleme organizasyonudur, yani, nesneleri yada düşünceleri düzgün sıraya koyma becerisidir. Bu alandaki zorluklar, belirli öğrenme zorluklarını yaşayan çoğu çocukta yaygın olarak bulunur ve okuma ve heceleme gibi alanlarda bir bozukluk oluşmasında rol oynayabilir. Düzenleme organizasyonunda önemli bir gecikme olan çocuklar, ard arda sıralanan direktifler, sayı saymak, saati söylemek, takvim kullanmak, günün programını bilmek gibi işlerde güçlük çekerler. Böyle bir çocuk genellikle, hızlı giyinmekte, okul için doğru kitapları hazırlamakta, doğru sınıfa gitmekte ve karışık bilgileri takip etmekte güçlükler yaşar. İmla hatalarının bir sonucu olarak "bab" yerine "baab" yada "süt" yerine "stü" gibi yanlış şeyler yazabilir. Bu güçlük, dikkatsizlikten, sakarlıktan, zayıf kavramadan yada zayıf duymadan ayrılmalıdır çünkü bunlarda benzer sonuçlar doğururlar. 2. bölümde anlatıldığı gibi çocuğun becerilerini belirleyecek bir inceleme yapılırsa, çocuğun önemli zorlukları olup olmadığı ve bunlara neden olan diğer benzer sebepler ortaya çıkartılır. Düzenleme Organizasyonu Bozuk Olan Çocuğunuza Nasıl Yardım Edebiliriz? Böyle zorlukları olan çocuklara, onlara bir rutin konularak yardım edilir. Bu rutin, yazılı veya sözlü bir programı hatırlamakta güçlük çeken fakat her gün yapılan şeyleri hatırlayabilen çocuklarda başarılı olur. Resimlerle desteklenmiş, günün programını gösteren bir duvar tablosu, zaman düzenleme zorluğu çeken çocuklar için yararlıdır. Çocuğunuz için haftanın her gününe ait ayrı ayrı kağıtlar olması ve her gün değiştirilmesi daha kolay anlaşılabilir olabilir. Tabloyu mümkün olduğunca etkili yapmaya çalışın, birbirine benzer işler ve farklı işleri belirtmek için renkleri kullanılan. Çocuğa harflerin sıralarını öğretmek işini siz yapabilirsiniz. Bunu iyi yapabildiğinde,ard arda iki harf söylemeyi ve giderek arttırmayı öğretebilirsiniz. Listeleri öğretmenin bir yolu da onları bir melodiyle söyletmektir. İyi bilinen melodilere uydurarak haftanın günlerini, mevsimlerin sıralanışını, senenin aylarını öğretebilirsiniz. Çocuklar için hazırlanmış melodili çarpım tabloları kasetleri vardır. Çocuğunuzun bir bilgiyi izlemesini, renkleri kullanarak, kelime hikaye birlikteliklerini kullanarak kolaylaştırmaya çalışır. Programı izlemeyebileceği yollar bulun. Örneğin, TV programını takip etmek, telefon defterlerinden numara bulmak yada günlük tutmak gibi. Ona sevdiği ufak tefek şeyleri pişirmesi izin verin. Böylece sırayla her şeyi yapmaya çalışacaktır. Size gün boyunca neler yaptığını anlatmasını ve duyduğu şakaları tekrar etmesini isteyin. Bütün bu aktiviteler onun düzenleme becerilerini geliştirecektir.

 

kitap indeksi












 
Mart 2024
  Pzt     Sal     Çrş     Prş     Cum     Cts     Pzr  
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31


YETİŞKİN PSİKOLOJİSİ SORUNLARI





































İŞ YAŞAMI PSİKOLOJİSİ SORUNLARI








CİNSELLİK




















 
 

Sitedeki tüm yazılar Uzman Psikolog Alanur Özalp'e aittir. Tüm hakları saklıdır. İzin almadan kullanılamaz.