2
1

2
1


2
ÇOCUK PSİKOLOJİSİ SORUNLARI
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1


2
1

2
GENÇLİK PSİKOLOJİSİ SORUNLARI
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1


2
1

2

BEYOĞLU BELEDİYESİ İLE BİRLİKTE GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ MUTLU AİLELER MUTLU ÇOCUKLAR SEMİNERLERİMİZİ TAMAMLADIK.
1

2
1


DUDAK VE DAMAK YARIĞI İLE DOĞAN ÇOCUKLARDA

KONUŞMA TERAPİSİ

Uçakla yükseğe çıkınca, basıncı kulak zarında hissedersiniz ve bunu yutkunarak yada esneyerek hafifletebilirsiniz.
Damak yarıklı çocuklarda, östaki borusu sık sık gerektiği gibi açılmaz. Bu, kısmen kasların damağı kaldırması hem de östaki borusunun açılmasına yardımcı olması sebebiyledir. Kulak zarı yakınındaki sınırlı bölge, bir sıvıyla dolu olabilir ve işitme bozulur. Eğer östaki borusu yeterli uzaklıkla tıkalı kalırsa, kulak zarı iç kulaktaki küçük kemikler kadar zarar görür. Bu, sesleri, kulak zarından beyne ileten sinire transferini engeller.

İşitme Testleri ve Kulak Muayenesi
Dudak damak yarıklı çocuklar, östaki borusunun tıkanmasına eğilimlidirler. Bu çocukların duyma işlevleri, bebeklik çağını başlangıcından itibaren düzenli olarak kontrol edilmelidir. Damak yarıklarında uzman çoğu ekipte bir audiolojist ( işitmeyi test eden uzman ) mevcuttur. Rutin kulak muayenesi, bebeğinizin doktoru tarafından da yapılmalıdır. Eğer çocuğunuzda soğuk algınlığı mevcutsa ya da bir kulak enfeksiyonu var gibi görünüyorsa, hemen doktora haber vermelisiniz.

Sıvı oluşumu ya da eşit olmayan hava basıncı nedeniyle çocuğun duyması bozulduysa, doktor kulak zarına, sıvıyı drene etmek ve/veya basıncı eşitlemek için her iki kulak zarına PE ( pressure-equalizing )adı verilen küçük bir tüp yerleştirilebilir.
Doktor tüpü çabucak yerleştirir ve burada az bir ağrı vardır. Tüp uzun bir süre, rahatsızlık vermiyorsa ve kulak zarına zarar vermiyorsa burada bırakılabilir. Daha uzun süre bırakılmasına ihtiyaç olmayabilir.
Kulak enfeksiyonları, sıvı birikimi ve östaki borusunun tıkanması, çocuklar yaklaşık 8 yaşına geldiklerinde azalıyor gibi görünmektedir. Problemler, ergenlik çağlarında daha az sıklıkla görülür.

Dil ve Duyma

İşitme kaybı, kendi içinde bir problemdir. Bu, dil-öğrenme problemlerini de kapsayabilir, çünkü çocukların kelimeleri cümleleri öğrenmeleri için anlaşılır bir şekilde duymaları gerekmektedir. Zayıf işitme, konuşma bozukluklarına neden olabilir, çünkü çocuk sesleri doğru şekilde taklit edebilecek kadar iyi duyamaz. Çocuklar kendi seslerini kendileri de dinlerler, doğru duydukları kadarıyla sesleri taklit ederler.

Çocuğunuzun Konuşmasının Gelişimi
Sadece dudak yarığı olan bebeklerde, konuşma gelişiminde bir problem olmayabilir. Yeni yürümeye başladığı döneme kadar, konuşma gelişimi geciktiyse, bu çoğu kez anne-babaların çocuğu gereğinden fazla korumasından, sormasına gerek bırakmadan istediği her şeyi kolaylıkla yapmasından kaynaklanır.
Yine de, örneğin damak yarığı gelişmiş çocuklarda, genellikle bazı konuşma terapilerine ihtiyaç duyarlar. Konuşma problemleri aşağıdaki bir ya da birkaç nedenden dolayı oluşur.

  • Yanlış konuşma örnekleri, damak kapatılmadan önce öğrenilmiştir.
  • Damak açıksa, seslen buruna kaçmasına izin verir ve genizden konuşuyormuş gibi olur.
  • Ağzın gerisindeki onarılmış yumuşak damak burunu kapatamaz. Böylece hava ve ses konuşma boyunca buruna kaçar.
  • Dişler, yanlış bir şekilde konumlanmıştır veya eksiktir. Çocuk için dilin dişlere değdirilerek çıkarılan belirli sesleri örneğin s ve sh seslerini üretmede zorlanır.
  • Kulak problemleri, çocuğun konuşma seslerini anlaşılır bir şekilde duymasını önler.

Konuşma Seslerini Oluşturma
Konuşma, kompleks bir eylemdir. Larinks ( ses kutusu ) , kısıtlı bir rol oynar. Yumuşak damak kasları ve gırtlak önemli bir rol oynar. Çeneler, dil ve dudaklarda rol oynar. İngilizcede, konuşma seslerinin büyük kısmı, burunu kapatan yumuşak damakla ağız içinde yapılır. Birçok kelimenin oluşumu, ağızdan hava basıncının meydana getirilmesindeki beceriye bağlıdır. Hava bir dakikalığına dudakla ya da dille bloke edilir ve sonra küçük bir patlama şeklinde serbest bırakılır -t ve p sesleri bu yolla yapılır (top,pot). Veya hava basıncı altında sınırlı bir açıklıktan serbest bırakılır -f ve sh sesleri (fish, shoe)
Basınç oluşturulması gerekir. Seslerin yapılması, damak yarıklı çocuklar için zor olabilir. Hava damakta sızdığı zaman, yeterli basınç ağız içinde tutulamaz. Çocuğun kolaylıkla yapabileceği sesler sesli harfler ve burun içinden geçenlerdir -m,n ve ng (more,no,ring)


Konuşma Kelimeleri
Burun içinde                             burun kapatılarak
     Mama                                                                    pat
Man                                                                        clap
Rain                                                                       kick
Home                                                                     ship
Long                                                                       fire
Nine                                                                       sit

Konuşma Patologlarının Rolü
Çocuğunuzun konuşma gelişimi, damak yarıklarında uzman ekibi en çok ilgilendiren konudur. Bu, çocuğunuzun tedavi palanında cerrahlar ve diş hekimleri arasındaki ilişkiyi sağlayan bir uzman olan konuşma patologlarının her damak yarığı uzman ekibinde yer almasının nedenidir. Konuşma patoloğunun çocuğunuz hakkındaki ilk izlenimleri muhtemelen ilk yıl içinde oluşacaktır.
Çocuğunuz büyürken ve gelişirken konuşma patoloğu aşağıdakileri değerlendirecektir:

  • Çocuğunuz dili ne kadar iyi anlıyor ve düşüncelerini kelimelere dönüştürüyor.
  • Çocuğunuz dili ne kadar iyi anlıyor ve düşüncelerini kelimelere dönüştürüyor.
  • Çocuğunuz farklı konuşma seslerini ne kadar iyi çıkarabiliyor.
  • Çocuğunuzun ses tonunun özelliği-sesin burundan çıkıp çıkmadığı

Konuşma patologları, konuşma problemlerini, doğruya yakın olacak kadar önlemeye çalışırlar. Yarık mevcut olan çocuklara, anlaşılır konuşmanın geliştirilmesini öğretebilirler ve ailelere evde çocuklarıyla konuşma terapisini nasıl yapacaklarını gösterirler. Çocuğunuzun konuşma terapisine ihtiyacı varsa konuşma patoloğu size kendi çevrenizde bir konuşma terapisti bulmanıza yardım edecektir. Bazı çocuklar; terapiye ya az ihtiyaç duyarlar yada hiç ihtiyaç duymazlar, diğerlerini birçok yıl terapi görmesi gerekir. Yeterli bir yardımla, hemen tüm damak yarıklı çocuklar kolaylıkla anlaşılır konuşmayı geliştirirler. Birçoğunun okula başladığı zaman okul arkadaşları gibi olur.
Çocuğun konuşmasında çıkaramadı sesler ve yanlış çıkardığı seslerin düzeltilmesinde yapacağınız yardımlar:

Az zorlanılan sesler

  • p
  • b
  • f
  • t

Daha zor çıkan sesler

  • d
  • v
  • k
  • g
  • th
  • ş

En zor çıkan sesler

  • s
  • ch(ç)

Çalışmanıza en kolay sesle başlayın. Çocuk en kolay sesi çıkardığında ise çalışmayı gittikçe zorlaştırın.

Ne Yapabilirsiniz?

Çocuğunuzun konuşma becerisi, henüz ilk kelime söylediği andan itibaren başlar. Konuşma, bebeğin iletişim kurmak için çıkardığı seslerle gelişir. İletişim karşılıklıdır. Bunu için bebeğinizi eve getirdiğiniz andan itibaren onunla mümkün olduğu kadar konuşun. Anlaşılır ve sade kelimeler kullanın (bebek konuşmasıyla değil). Bebek büyürken nesneleri isimlendirin. Tecrübeleri paylaşın. Aynı zamanda kitaplardan da yardım alın. Bebeğiniz güldüğü, mırıldandığı ve konuştuğu zaman ona sevginizi gösterin ve onu övün.
Çocuğunuz kelimeleri söylemeye başladığında kelimeleri doğru olarak söylemesini beklemeyin. Çocuklar konuşmayı öğrenmek ve yapabildiklerinin en iyisini yapmak isterler. Eğer çocuğunuz bazı kelimeleri anlaşılır söylemiyorsa onlara doğrusunu söyleyin. Ama onların telaffuzunun yanlış olduğunu ima etmeyin eğer anlaşılır sesleri için çok baskı yaparsanız çocuğunuzun cesareti kırılabilir ve daha az konuşabilir. Çocuğunuz söylediklerinin rahat bir yaşta ve baskı yapmadan karşılıklı verin.

Eğer çocuğunuzda damak yarığı varsa ve bazı sesleri çıkarmakta zorlanıyorsa, tedavi sonrasında konuşması düzelecektir. Konuşma için özel bir çalışmaya gerek olmayabilir. Yine de çocuğunuzun konuşma patoloğu belki evde çocuğunuzla yapmanız için bazı konuşma alıştırmaları önerilebilir. Çocuğunuzla çalışırken sabır çok önemlidir. Bu alıştırmalar cerrahi tedavi sonrasında yumuşak damak kaslarının dil ve dudakla koordineli bir şekilde hareket etmesi için birkaç hafta gerekebilir. Konuşma terapistinin prognoz hakkında verdiği bilgileri dikkate alın ve çocuğunuzun gelişimine devam etmesine yardımcı olabilmek için çeşitli yollar bulun.

Bazı aileler damak tedavilerine kadar çocuklarının konuşma gelişimini geciktirmeye çalışırlar. Çocuğun kötü konuşma alışkanlığını kazanacağından korkarlar. Konuşma dil öğreniminin önemli bir parçasıdır ve asla çocuğun cesareti kırılmamalıdır. Üstelik her çocuğun diğerleriyle ilişki kurabilmesi için gerekli olan önemli bir yoldur.

ÇEVİREN:
Dr. BARIŞ ALTUĞ AYDİL

  anasayfa












 
Mart 2024
  Pzt     Sal     Çrş     Prş     Cum     Cts     Pzr  
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31


YETİŞKİN PSİKOLOJİSİ SORUNLARI





































İŞ YAŞAMI PSİKOLOJİSİ SORUNLARI








CİNSELLİK




















 
 

Sitedeki tüm yazılar Uzman Psikolog Alanur Özalp'e aittir. Tüm hakları saklıdır. İzin almadan kullanılamaz.