2
1

2
1


2
ÇOCUK PSİKOLOJİSİ SORUNLARI
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1


2
1

2
GENÇLİK PSİKOLOJİSİ SORUNLARI
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1

2
1


2
1

2

BEYOĞLU BELEDİYESİ İLE BİRLİKTE GERÇEKLEŞTİRDİĞİMİZ MUTLU AİLELER MUTLU ÇOCUKLAR SEMİNERLERİMİZİ TAMAMLADIK.
1

2
1

 

.: Kitap :. 

Disleksi ve Diğer Öğrenme Zorlukları

2.8. Sosyal ve Duygusal Gelişim

Yaygın bir görüş vardır, belirli öğrenme zorluğu olan çocuklar, bu zorluklarından dolayı sosyal ve duygusal problemler yaşarlar fakat çoğu zaman sosyal becerilerdeki bozuklukların kendi başına belirli öğrenme zorluklarının bir çeşidi olabileceğini düşünmezler. Bu, beynin sosyal gelenekleri anlamasındaki sınırlanmadan ileri gelir. Buna sosyal öğrenme noksanlığı denir.

Sosyal Öğrenme Noksanlığı

Sosyal beceriler diğer beceriler gibi öğrenilirler. Fakat çocuklar sosyal davranış konusunda eğitim almazlar, bunları geliştikçe öğrenirler.

Bazı normal zekâlı çocuklar, eğitilseler bile bunları daha az öğrenebilirler. Bu onların tek zorluk alanı da olabilir fakat yaygın olarak diğer öğrenme zorluklarıyla birliktedirler. Yaşıtlarıyla aynı başlama işaretini almazlar. Onları notaların arasındaki ayrımı fark edemiyor gibi görebiliriz.

Hareketlerinin sosyal sonuçlarını tahmin edemezler. Engellenemez olabilirler, toplumda içinde, kendi yaşıtlarının utanacağı biçimce utanmadan çıplak dolaşabilirler. Yabancılara arkadaşça davranmayabilirler. Ne sonuç doğuracağını düşünmeden nazik olmayan bir biçimde düşüncesizce konuşabilirler. Yüz ifadelerini okuyamazlar ve birisi onlara kızsa yada alınsa buna karşı ilgisiz olurlar. Bunun normal olmadığı bir yaşta sınıf arkadaşlarını öpebilirler. Toplum içinde garip sesler çıkarabilirler. Aktivitelerinde aç gözlü davranabilirler ve yaşıtları gibi nerede duracaklarını bilemezler. Bu hareketler herkese karşı yapılsa da buna en çok tepki gösteren çocuğun yaşıtlarıdır. Bunların arasında çocuk üzücü bir parmak gibi çıkar. Bu sadece çocuk bir klinikte teke tek bir ilişki kurduğunda da ortaya çıkar. Bu gibi çocuklar ne kadar farklı görüldüklerini kavrayamazlar. Diğerleriyle karşılaştırıldığında gereken becerileri öğrenemezler. Genellikle yalnız kalırlar yada, ya kendilerinden daha küçük, yada daha büyük çocuklarla oynarlar. Kendilerinden küçük çocuklarda normal olmadıkları için araya karışırlar. Daha büyük çocuklarda garip hareketlerine daha çok izin verilir. Bu problemler genellikle çok stres vericidir. Bu, çocuğun hareketlerinin, ailesinin suçu olamadığını düşünememekle de birleşebilir. Bu çocuklara sosyal beceriler öğretilmelidir fakat öğrenme zorluğunun herhangi bir formundaki gibi gelişim çok yavaştır.

Çoğu sağlık merkezleri ve gençlik üniteleri artık sosyal beceriler eğitim grupları kurdurlar. Bu gruplarda çocuklar hareketlerini sosyal sonuçlarını daha iyi duruma gelmeyi öğreniyorlar. Aynı zamanda sosyal işaretleri alma ve yaşıtları arasına kabul edilme teknikleri de kazanıyorlar.

Aileler çocuklarına, nazikçe arkadaş edinmenin yollarını anlatarak yardım edebilirler. Değişik durumları çocuğunuzla prova edebilirsiniz, böylece o da bu durumlarda nasıl davranacağını öğrenmiş olur. Bunu eğlenceli bir şekilde yapabilirsiniz.

Çocuğunuza okuldan sonra, evde beraber olacağı bir çocuk bulabilirsiniz. Eğer çocuğunuz arkadaşlık etmeyi umduğu çocuğu eve davet edemeyecek kadar utangaçsa, çocuğun ailesi ile görüşebilirsiniz. Çocuğunuzun durumu geliştikçe sizin varlığınız artık gerekmeyecektir. Çocuklar genellikle üç yerine iki kişilik guruplarda daha iyi eğlenirler. Böyle çocukların kendine saygısını geliştirme ve alaylarla başa çıkma konularında çalışmaya ihtiyacı vardır. Eğer bir çocukla otobüs durağında veya başka bir ortamda alay ediliyorsa, oralara gitmekten kaçınacaktır. Öğretmenin yardımı böyle bir durumda yararlı olur. Belirli Bir Öğrenme Zorluğu Yüzünden Oluşabilecek Davranışlar Belirli bir öğrenme zorluğu olan çoğu çocuk, başarısızlığına kendini iyi ayarlar. Diğerleri birtakım duygusal zorluklar çekebilirler. Çocuğun duygusal veya sosyal zorluklar çekip çekmeyeceği sadece mizacına göre değil, başarısız olduğu konuya göre de değişir. Akademik alanda zorluklar çeken hem de sakar olan çocuklar hayatlarının tek bilgi alanında zorluk çekenlerden daha fazla acı çekerler. Çocuğun kendini içinde bulduğu durumda, zorluklarıyla nasıl başa çıkacağını anlamamızda önemli bir rol oynar. Aileler bunu önlemekte önemli bir rol oynasalar da onların kontrol edemeyeceği birçok stresi çocuk yaşayabilir. Diğer çocuklar, öğretmenler, ilişkiler ve genelde toplum çocuğun kendini nasıl gördüğünü ve zorluklarla nasıl başa çıktığını anlamamızı sağlar. Buna ek olarak çocuğa okulda ve okul dışında verilen yardım, yerden yere çok büyük farklılıklar gösterir. Belirli öğrenme zorluğu olan çocuklar arasında yaygın olan birtakım davranışlar vardır ve çocuklar bunları zorluklarıyla başa çıkmak için kullanırlar. Bu davranışları idare etmek için verilen tavsiyeler, genel bir rehber olarak hazırlanmıştır ve 4. Bölümde anlatılan çocuğunuzun kendine saygısını geliştirmeyle ilgili bölüm çok dikkatlice okunmalıdır. Okuldan Kaçınma Bu tip okuldan kaçınma çocuğun akademik yada sosyal zorlukları yaşaması yüzünden üzerinde oluşan stres yüzünden olabilir. Başarısız olmaktan alay edilmekten yada toplum dışı bırakılmaktan korkabilirler. Bazen çocuk belli derslerden kaçmaya çalışabilir, mesela aritmetik zorluğu olan çocuk matematik dersinden yada sakar bir çocuk beden eğitimi dersinden kaçabilir. Çocuğun okulda olmadığı günlerin bir örneğini aileler görebilirler. Bu tip okuldan kaçmayla, okuldan korkma (okul fobisi) arasında bir fark çizilmelidir. Bu fobi genellikle sadece okulun kendisi hakkında endişe duymak değil evden ayrılmayla birlikte ortaya çıkar. Eğer çocuğunuz okuldan kaçıyorsa onunla konuşun. Öğretmeniyle de daha iyi duruma getirilebilecek akademik yada sosyal stresler var mı diye konuşmalısınız. Okuldan kaçmanın davranışların devamlı bir örneği olmasını önlemeniz önemlidir.

Eğer çocuğunuzun hastaymış gibi yaptığını hissederseniz ona fazla dikkat göstermeyin. Ona nazikçe yemekler verin ve televizyonun önünde fazla zaman harcamasına izin vermeyin. Onunla konuşun ve okula devam etmesi için onu yüreklendirin. Okulla ilişkide olmanız ve ondan istenilen ödevleri eve göndermelerini istemeniz önemlidir. Okula en kısa zamanda dönmesini sağlayın. Ödevden Kaçınma Öğrenme zorluğu olan çoğu çocuk ev ödevlerini yapmaz. Bu genellikle bir aile gerilimi yaratır. Eğer çocuğunuz ev ödevini tamamlayamıyorsa ilk önce ödevin çok mu zor yada çok mu fazla olduğuna bakın. Eğer derece ve sayı yeterliyse fakat çocuğunuz hala zorluk çekiyorsa, ödevi nasıl yaptığına bakmanız gerekir. Ödevini yapmanız konusunda kandırılmayın fakat kendini nasıl organize etmesi gerektiğini ona öğretin. Ödevlerini yaparken nerede yaptığına ve zamanı nasıl ayarladığına bakın. Belli bir ders çalışma saati olması en iyisidir.

Bazı çocuklar için (özellikle dikkat zorlukları olanlar bu zamandan sonra aktif oyunla enerjisini yakması için ona zaman verin. Diğer çocuklar için ödev bitiminde oyun bir ödül olarak kullanılabilir. Çocuk mümkün olduğunca sessiz bir ortam ister. Çoğu çocuk bir büyüğü yakınlarda olunca daha iyi çalışır, her ne kadar o kişi çocuğa aktif bir biçimde yardım etmese de bu çocuk için iyidir. Böyle çocuklar için ailenin varlığı çocuk üzerinde sorun çözücü bir etki yapar. Ev ödevi çok uzun sürmemelidir. Yapılacak çok ödev varsa yada çocuğunuz yavaşça birkaç bölüme ayırabilir. Çocuğunuza zamanını etkili olarak nasıl kullanabileceğini öğretmeniz önemlidir. İşini önem sırasına göre nasıl düzenleyeceğini ve sistemli olarak nasıl çalışacağını bilmelidir. Ona ödevini sizin yapmayacağınızı fakat tavsiyeye ihtiyacı olduğunda sizi bir dayanak olarak görebileceğini öğretin. Eğer uzun bir sürede bitirilecek bir projesi varsa ona yardım etmek gerekebilir. Bunu basamaklara ayırması ve gerekirse ödevi bitirmesi için bir zaman cetveli hazırlamak konusunda yardım edin. Bu yardım olmadan, her şey son dakikaya bırakılabilir ve çocuk zor durumda kalabilir. TV Düşkünlüğü Öğrenme zorluğu olan çocukların aileleri çocuk eve geldiğinde televizyon karşısında çok zaman harcadığından şikâyet ederler.
Akademik ödevlerde ve sosyal ilişkilerde zorluk çeken çocuklarda TV yaygın bir farklılıktır. Televizyon seyretme saatlerini kısıtlamak sadece problemin çözümünün bir kısmıdır. Televizyon seyretmek yerine değişik aktiviteler bulmak önemlidir. Çocuğun ilgi alanlarını kapsayan okul sonrası aktiviteler bulabilirsiniz. Bölgesel çocuk sağlık merkezleri bu tip aktiviteler yapıyor olabilirler. Bölgesel gazetelere göz gezdirin ve çocuğunuza ilginç aktiviteler bulmak için öbür aileler ile konuşun. Eğer çocuğunuz arkadaşlık etmekte zorlanıyorsa, bir sosyal beceri grubuna katılarak bundan yararlanabilir. Kandırmak Çocukların başarısızlıkla başa çıkmak için geliştirdikleri diğer bir davranış da kandırmaktır. Bu okulda ödev yaparken yada evde ortaya çıkabilir. Birincisi çocuğunuzun kapasitesi dışında bir görev almadığından emin olun. Ayrıca başarısızlığı için olumsuz eleştiri almadığından da emin olun. Bir çocuk harcadığı efor için tebrik edilmelidir. Yaptığı iş yanlış bile olsa bu böyledir. Eğer öğretmenler çocuğun yaptığı işte bir aldatmaca olduğunu fark ederlerse sadece çocuğun kendi yaptığını düşündükleri kısmı göz önünde bulundurup gerisini görmemezlikten gelmelidirler. Böylece çocuk sadece kendi uğraşısı için ödüllendirileceğini öğrenir. Çocuğunuzun yalan söylemesine izin vermeyin yakalandığı zaman ona ne yaptığını anlayıp anlamadığını sorun. Ona harcadığı eforu başarılı olsa da olmasa da takdir ettiğinizi fakat bu aldatmacanın oyunları ve ödevleri bozduğunu anlatın. Bunun hakkında konuşun ve onun neden aldatmak, kandırmak istediğini anladığınızı fakat dürüstlüğün daha iyi bir şey olduğunu söyleyin. Dürüstlüğün tebrik edileceğini ona gösterin. Agresiflik Agresiflik genellikle düşük kendine saygıyı kapatmak için kullanılır. Başarısın hisseden bir çocuk kızgınlığını diğerlerinin üzerinde açığa çıkartabilir. Kendini iyi hissetmeyen bir çocuk bunun acısını diğerleri üstünde güç göstererek çıkartmak isteyebilir. Böyle bir çocuk kavgalara girebilir. Diğer çocuklara zorbalık gösterebilir. Yada kardeşlerine ve diğer çocuklara kötü kötü küfürler edebilir. Çocuğunuz diğerlerine bağırırken onu iyi dinleyin, büyük bir ihtimalle kendisini en çok kıran eleştirileri aksettiriyordur. Eğer durum buysa neden kendini eleştiriyormuş gibi hissettiğini araştırın ve bunu durdurmak için önlemler almaya başlayın. Okulda kötü davranılıp, davranılmadığını araştırın. Diğer çocukların kötü davranışlarına maruz kalıyor ve bu yüzden agresiflik gösteriyor olabilir. Sadece belli durumlarda mı agresif davranıyor araştırın ve bu hareketin ortaya çıkmasına sebep olan şeyleri ortadan kaldırmaya çalışın. Genellikle çocuğunuz başarısız hissettiğinde patlamalar yaşayacaktır. Böyle durumların ortadan kaldırılması olasıdır. Bazı çocuklar için, kontrollerini kaybetmedikleri zaman verilecek bir ödül sistemi yapılması gerekebilir. Agresif davranışlarıyla başa çıkabilmesi için ona stratejiler öğretebilirsiniz. Yürüyüşe çıkabilir, trombolinde zıplayabilir, yada müzik dinleyebilir. Bazen çocuk bir yumruklama torbasından yada bir yastıktan hırsını çıkartmakta yararlanabilir. Duygularını size anlatması için onu yüreklendirin ve onu sevecenlikle kabul edin. Eğer agresif patlamalar bunlara rağmen bir problem yaratıyorsa çocuğun doktorundan yada psikologundan yardım almak yararlı olabilir. Agresif patlamalar eğer bir huy haline gelirse ve köklü bir alışkanlık olursa daha sonraki yaşlarda bunu silmek çok zor olabilir. Davranışları Kontrol Etme Bu durum çocuk zorluklarıyla başa çıkmak için kendini diğer insanlardan baskın çıkartmaya çalışırsa ortaya çıkar. İnsanlara ne yapacaklarını söylerler, büyüklere karşı gelirler ve genel olarak durumları kontrol etmek isterler. Bu durumu idare etmenin en iyi yolu çocuğa kontrol edebileceği alanlar vermektir. Mesela kıyafetlerini seçmek, markette yapılacak alışverişle seçimlere yardım etmek ve cep harçlığını nasıl harcayacağına karar vermek. (Mantıklı bir biçimde). Ona, onun sorumluluğu haline gelen bir görev verin ve yaptığı zaman onu ödüllendirin. Ona bazı görevlerin ona ait olduğunu, diğerlerinin olmadığını anlatın. Ona bilgi verirken seçenekli olmasına dikkat edin. Mesela ben oturma odasını toplarken sen de odanı toplamak ister misin yada ben odanı toplarken sen oturma odasını mı toplamak istersin? Gibi. Bu kontrolü kaybettiğini düşünmesinden iyidir. Terk Etmek Bazı çocuklar terk etmeyi sorunlarıyla başa çıkmak için bir huy haline getirirler. Okul ödevlerinde ve oyunlarda, zorlukla karşılaştıkları anda hemen bırakırlar ve devam etmeyi reddederler. Eğer çocuğunuz böyle bir davranışta bulunuyorsa onunla direnmenin önemi hakkında konuşun. Ona zorluklarla karşılaşıp vazgeçmeyen büyük insanlarla ilgili hikâyeler anlatın. Çocuk kütüphanesinde bu tür hikâyeler anlatan kitaplar vardır. Yapması gereken ödevlerin onun kapasitesinin dışında olmadığına emin olun ve çalışmaları için onu ödüllendirin. Ona inat gerektiren özel görevler verin ve bitirdiği zaman verilecek bir ödül sistemi geliştirin. Bu yola direnmenin ödüllendirileceğini öğrenir.

Geri Çekme Bazı çocuklar, başarısızlıkları yüzünden içlerine kapanırlar. Aile dışındakilerle ilişkiye geçmekten kaçınırlar. Bu depresyonun veya sosyal beceri eksikliğinin bir sonucu olarak oluşabilir. Genellikle en iyisi bir doktor veya psikologdan yardım almaktır. Sosyal beceri eksikliği olan çocuklar bir sosyal beceri eğitim grubundan yararlanabilirler. Bir danışmana sorunlarını konuşma da ona yardım edebilir. Bir proje de başka bir çocukla işbirliği yapmakta sosyalleşme için bir yol olabilir. Genellikle çocuğun yaşadığı sorunlar depresyona yol açar. Aileler çocuklarının bir depresyona girebileceğini kabul etmek istemedikleri için depresyon işaretlerini de göremeyebilirler. Depresyon semptomları, üzgünlük hissi, yalnızlık ve izole edilmişlik, uyku huzursuzluğu ve can sıkıntısıdır. Bu semptomların herhangi biri depresyon geçirmeyen bir çocukta da görülebilir. Fakat geçiriyorsa, profesyonel yardım istenmelidir. Bazen depresyonun anlaşılması güçtür çünkü maskelenmiştir. Saklı depresyon kendini semptomlarıyla gösterir, (baş ağrıları gibi), yemek yeme bozukluğu, agresif davranışlar, okul performansında düşme ve uyuşturucu yada alkol alışkanlığı gibi depresyon geçirdiğinden şüphelenilen çocuk bir doktor tarafından görülmeli ve psikiyatrik yardım almalıdır.

 

kitap indeksi












 
Mart 2024
  Pzt     Sal     Çrş     Prş     Cum     Cts     Pzr  
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31


YETİŞKİN PSİKOLOJİSİ SORUNLARI





































İŞ YAŞAMI PSİKOLOJİSİ SORUNLARI








CİNSELLİK




















 
 

Sitedeki tüm yazılar Uzman Psikolog Alanur Özalp'e aittir. Tüm hakları saklıdır. İzin almadan kullanılamaz.