.: Köşe Yazıları :.

HİPERAKTİF ÇOCUKLARDA YAPILMASI GEREKENLER 2

Uykunun hiperaktivitede önemini belirttikten sonra uyku ile ilgili bazı örnek durumlar vermekte yarar var. Öncelikle okul öncesi dönem dediğimiz 2 - 6 yaş döneminde çocuğun gelişimi devam etmekte olduğu için uyku çok gereklidir. Düzenli bir uyku alışkanlığı kazandırılmalıdır. Uyku saati belirlenmeli ve kesin saat açık olarak çocuğa bildirilmelidir. Bu yaşlar için olabilecek saat dilimlerini vereceğim. Siz kendi ev ve aile yaşantınıza göre en uygun saati seçebilirsiniz. 2-6 yaş arasında akşam yatma saati olarak saat 20.00 ile 21.30 arasında sizin ortamınıza uygun bir saati seçin ve sabit, düzenli hale getirin. Yani 20.00'de uygun bir saattir, 20.30'da, 21.00'de, 21.30'da uygundur. Kesinlikle 20.00'i seçip çocukla yatakta veya yatak öncesi atışıp tartışmayın. Konuyu tartışmaya açık bırakmayın. Yani açık uçlu bırakmayın. Bu durum çocukların kafalarını karıştıracaktır. O zaman düzenli kuralları koyabilmeniz hiç mümkün olmayacaktır. Bizde aileler çocuğun babasıyla da zman geçirmesini düşünerek en uygun saati seçmelidirler. Gelişmiş ülkelerde bu saat 20.00 ve civarıdır. Bizde gördüğüm doğru uygulamalar ise 21.30'dur. Aile çocuğun babasıyla da vakit geçirmesini düşünerek böyle bir plan uygulamaktadır. Sadece ailelerin bilmesi gereken şey saat 21.30'dan geç olan saatler yetişkin uyku saatleri olarak düşünülmelidir. 22.00, 22.30, 23.00 ve diğerleri bu yaştaki çocuklar için uygun değildir.
Aileler düzenli uyku alışkanlığı olmayan çocuklarına bu alışkanlığı kazandırmak için işin başında uğraşacaklarını bilmelidirler. Önce zorlanacaklar, sonra rahat edecekler. Bu alışkanlık bir kere kazanıldı mı uzun süre devam eder. Şimdi bu alışkanlığın edinilmesinin zor olacağını ve işin başında zorlanılacağını bilmek gerekir ki aile çocuk havlu atmasın ve bu iş olmuyor fikrine gitmesin. Bu alışkanlığı geliştirirken işin başında 1-1,5 ay düzenli olarak belirlediğimiz yatma veya uyku saatinde düzenli ve kararlı tavrımızı gösteriyoruz. Bu tavırın değişmez olduğu anlaşılmalıdır. Bu alışkanlığı kazanmış çocuklar bile bugün biraz geç yatabilir miyim diye sorabilirler. Bu sorular normaldir ve beklenmelidir. Böyle sorular karşısında çocuğa kızmak bu iş yürümüyor fikrine kapılmak doğru değildir. Bu 2-6 yaş çocukları 20.00 ile 21.30 arasında sizin için uygun bir saatte yatarlar ve de mutlaka öğle uykularını düzenli olarak uyurlar. Hiçbir anne bu çocuklar 20.00 ile 21.30 arasında bir saatte yattıklarında çocuğu için öğle uykusu uyumaz diye düşünmemelidir. Öğle uykusu da, gece düzenli uyku alışkanlığı da birlikte olmalıdır. Bu birliktelik doğaldır. Gece uygun saatte yatan çocuklar öğlen uykusu uyurlar. Bu uyku zaman içinde düzenli olarak uygulanarak alışkanlık haline getirilir. Ve çocuk bunu bilir. Bu iş başında zor olabilir. Anneyi zorlayabilir. Ama alışkanlık kazanıldığında herşey daha kolay ve düzenli akıp gidecektir. Öğle uykusu uyuyan ve akşam düzenli olarak uygun saatte yatan çocuk sabah saat 8'le 9.30 arasında bir saatte uyanır. Bu çocuk için uygun bir durumdur. Sadece bizde aile fertleri anne baba akşam geç saatlere kadar oturup geç yattıkları için çocuğun sabah 8'le 9.30 arasında bir saatte uyanması özellikle anneyi zorlayabilir. Anne eğer akşam geç yattı ise veya düzenli geç yatıyorsa çocuğunun da kendi gibi geç kalkmasını isteyebilecektir. Kendisi geç yatıp 11'lerde kalkan anne, çocuğunun saat 8 - 8.30 gibi kalkmasını istemeyecektir. Bu durumda ailedeki yetişkinlerinde ya daha uygun saatlerde yatması yada onlar, çocuklarını ve eşlerini, yuvaya veya işe yolladıktan sonra da istiyorlarsa 1-2 saat uyuma programı yapmaları uygun olabilir. Zaten bazen anneler eşleri işe giderken erken kalkar onlara kahvaltı hazırlar, onları işe gönderir ve sonra yatıp daha sonra kalkmaktadırlar. Bu uygulama çocuklar içinde uygun olabilir. Bu programın içine çocukları da dahil etmek çok kolay ve uygun olacaktır. Böylece bu problem uygun şekilde çözülmüş olacaktır.
Aile, eğer çocukta yoksa hem gece düzenli uyku alışkanlığı ile öğle uyku alışkanlığı aynı zamanda kazandırılmalıdır. Öğle uykusu için bizim annelere önerimiz yemek yendikten hemen sonra uykuya gitmenin sağlanmasıdır. Uyku alışkanlığının kazanılmasında bu uygulama işlerini kolaylaştıracaktır. Her çocuk veya yetişkin yemek yedikten sonra hafif bir rehavet hisseder. Bu rehavet çok kısa bir süre içinde kaybolur. İşte bu rehavet kaybolup açılmadan çocuk özellikle öğlenleri uyuyacağı yere götürülmeli ve uyku düzeni sağlanmalıdır. Bu sürede geçikme olursa annenin çocuğu uyutması zor olabileceği gibi uyutma süresi uzayabilecektir. Annede bu olaydan dolayı sıkılacak, yılgınlık geliştirebilecektir. Burda çocuğa düzenli öğle uyku düzenini de kazandırmak çok önemlidir. Öğle uykusu içinde sabit değişmez bir saat seçilmelidir. Çocuk hasta olduğunda, ateşlendiğinde bu durumda da değişiklikler olur. Bu düzen bozulur. Bu bozulan düzenin çocuk iyileştiğinde yeniden kurulması gerekmektedir. Aile bu düzeni çok acil durumların dışında bozmamalıdır.
Şimdi de 7-11 yaş arasında uyku düzeni nasıl olmalı bu konuyu belirtmeliyiz. 7-11 yaşlarda çocuğun fizik ve zeka gelişimi hızla devam etmektedir. Bu yaş okul eğitiminin başladığı yaştır.

Köşe yazıları